The Language Secretariat of Greenland

Oqaasiliortut 2021 – 12 (gl)

 

OQAASILIORTUT ATAATSIMIINNERAT

tallimanngorneq 26/11-2021, nal. 13-16, Oqaasileriffimmi

 

PEQATAASUT

Oqaasiliortut:

Mariia Simonsen (siulittaasoq), Karen Ramsøe (siulittaasup tullia), Abia Abelsen aamma Else Kleist

Peqataanngitsoq:

Knud Møller

Oqaasileriffimmit:

Minik Jeremiassen (allatsi) aamma Beatrine Heilmann (pisortaq)

Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfimmit:

Evi Kreutzmann aamma Nauja Karlsen

OQALUUSERISASSAT

  1. Oqaluuserisassat akuerineqarnerat
  2. Kingullermik ataatsimiinnermit (05/11-2021) imaqarniliap akuerineqarnera
  3. Kalaallisut taaguusigassat
    1. Matematikkimi taaguusersuutit
  4. Siulittaasumit Oqaasileriffimmillu ilisimatitsissutit
    1. Oqaasileriffimmit ilisimatitsissutit
  5. Suliat allat pillugit ilisimatitsineq
    1. Inuit aqqi pillugit saaffiginnissutit
  6. Ataatsimiinnissap tulliata ullulerneqarnera
  7. Tamalaat

IMAQARNILIAQ

  1. Oqaluuserisassat akuerineqarnerat

Oqaluuserisassat akuerineqarput.

  1. Kingullermik ataatsimiinnermit (05/11-2021) imaqarniliap akuerineqarnera

Kingullermik ataatsimiinnermi imaqarniliaq akuerineqarpoq.

  1. Kalaallisut taaguusigassat
    1. Matematikkimi taaguusersuutit

Kingullermik ataatsimiinnermi (05/11-2021) nalornissuteqarneq peqqutigalu qaangiinnarneqarsimasut siulliunneqarput:

QallunaatutIsumaqataaKalaallisutOqaaseqarfiginnissut
isometrisk papir pappiaraq isometriskiusoq

Uiggiusersuisarneq naanilersuisarnerlu peqqutigalugit kingullermik ataatsimiinnermi (05/11-2021) aalajangiunneqarpoq ‘pappiaraq’ atorneqassasoq.

Pappiaraq:
pappiaqqat, pappiaqqap, pappiaqqamik il.il.

Pappiara:
pappiarat, pappiarap, pappiaramik il.il.

Pappiala:
pappialat, pappialap, pappialamik il.il.

Pappiliaq:
pappiliat/pappilissat, pappiliap/pappilissap, pappiliamik/pappilissamik il.il.

isometrisk tegning titartagaq isometriskiusoq 
kommutativ lov malittarisassaq kommutativiusoq 
korde korde 
kurtage akitsuut;
kurtage
 

Taaguusersuuserineq nangillugu suliaqarnermi kalaallisut taaguuserneqartut matuma ataani allassimapput:

QallunaatutIsumaqataaKalaallisutOqaaseqarfiginnissut
kurve naleqqiiffimmi titartugaq 
kvadrant naleqqiiffiup sisamanut aggornera;
kvadranti
 
kvadrat issoqqaarissoq 
kvadratisk issoqqaarissutut ilusilik 
kvadratnet issoqqaarissuaqqat 
kvadratpapir pappiaraq issoqqaarissulik 
kvadratrod marloqqiutip sorlaa;
kvadratrodi
 
kvadrattal kisitsit marloqqiut 
kvart sisamararterut 
kvartal kvartali 
kvartil kvartili 
kvotient agguakkap inernera 
led tangertaq;
ila
 
lige med assigaa;
amerlaqatigaa
 
lige tal kisitsit akunnaatsoq 
ligebenet takeqatigiinnik niululik 
ligebenet trapez trapezi marlunnik takeqatigiinnik sinarsulik 
ligebenet trekant pingasunik teqeqqulik marlunnik takeqatigiinnik sinarsulik 
ligedannede iluseqatigiit 
ligedannethed iluseqatigiissuseq 
ligefrem proportionalitet atsikkutigiissumik alliartorneq 
ligesidet takeqatigiinnik sinarsulik 
ligesidet trekant pingasunik takeqatigiinnik sinarsulik 
lighedstegn assigeequt 
ligning assigiissitaq 
ligningssystem assigiissitalereriaaseq 
lineal titartaat 
lineær titarneq narlusooq 
lineær funktion funktionip titarnera narlusooq 
lineær vækst alliartorneq narlusuumik titarnilik 
linje titarneq 
linjestykke titarnimineq 
listeform nalunaarsuiffittut allatat 
lodret napparissoq 
lommeregner kisitsissuteeraq 
lukket interval intervali matoqqasoq 
lukket kurve naleqqiiffimmi titartugaq matoqqasoq 
lukket udsagn taamaanneragaq matoqqasoq 
længde takissuseq 
læresætning najoqqutassiaq 
løsning inerneq 
løsningsmængde tangertat eqqortut 
maksimum annerpaaffik 
masse tangeq 
massefylde tangertussuseq 
matematik matematikki 
matematisk beskrivelse matematikki atorlugu nassuiaat 
matematisk model matematiskimik takussutissiaq 
median mediani 
mellemregning kisitsigallarneq 
mente ilassamaat 
metersystem metersystemi 
metode periaaseq 
middeltal agguaqatigiissinnerat 
middelværdi naliussangatitaq 
midtnormal normali qeqqatigoortoq 
midtpunkt toorneq qeqqatigoortoq 
millimeterpapir millimeterpappiaraq 
million millioni 
mindre end minnerusoq 
mindre end eller lige med minnerusoq angeqataaluunniit 
mindsteværdi nalik minnerpaaq 
minimum minnerpaaffik 
minimumsmåling minnerpaaffiliineq 
minimumstælling ikinnerpaaffiliineq 
minuend ilanngagassaq 
minusminustegn;
subtraktionstegn
ilanngaanermi ilisarnaat;
minusi
 
minus minuskisitsisip noor’lumit minnerunera nalunaarniarlugu ilisarnaasiuttagaq
minusparantes ilanngagassat ungaluutaat 
minustegnminus;
subtraktionstegn
minusi;
ilanngaanermi ilisarnaat
 
model qarasaasiamik naatsorsuut 
modellering qarasaasiaq atorlugu naatsorsuusiorneq 
modsat tal kisitsit paarlangasoq 
modstående akianiittoq 
modstående katete katete akianiittoq 
moms momsi 
mulighed periarfissaq 
multipliceregangeamerlisarpaa;
gangerpaa
 
multiplikand amerlisagassaq;
gangigassaq
 
multiplikation amerlisaaneq;
gangiineq
 
multiplikation som addition katitsinertut amerlisaaneq 
multiplikationsalgoritme amerlisaanermi periuseq 
multiplikationsfaktor amerlisaat 
multiplikationsprincip amerlisaalluni periaaseq 
multiplikationstegngangetegnamerlisaanermut ilisarnaat 
multiplikator amerlisaat 
mængde eqimattat 
mønster allak 
måle ussersarpaa;
uuttorpaa
 
måleenhed uuttortaatip nalilersuutaa;
ussersaatip nalilersuutaa
 
målestok naleqqiussissut 
målestoksforhold angissutsimut naleqqiussissut 
måling uuttortaaneq; ussersaaneq 
n-te rod n-eqqiutip sorlaa 
nabovinkler qivernerit sanileriit 
naturligt tal kisitsit nalinginnaasoq 
nedre kvartil kvartili alleq 
negativ negativiusoq 
negativt tal kisitsit negativiusoq 
normal normali 
nul nuulu;
noor´lu
 
nulpunktorigoaallartiffik;
origo
 
numerisk værdi kisitsisip nalerpiaa 
nævner ataaniittortaq 
observation misissuinermi paasisaq 
observationsinterval misissuinermi paasisat intervalii 
observationssæt misissuinermi paasisat ataatsimoortut 
omdrejningspunkt saqitsiviup qeqqa 
omkreds kaajallanneq 
omregneomsætteallanngortippaa 
omregningomsætningallanngortitsineq 
omskrevet cirkel ammalortoq ilutsip silataatigoortoq;
cirkeli ilutsip silataatigoortoq
 
omskrive allatut oqaatigaa 
omskrive silataatigoortippaa 
omsætning tunisanit isertitat 
omsætningomregningallanngortitsineq 
omsætteomregneallanngortippaa 
omvendt proportional paarlangasumik alliartoqatigiittut 
omvendt proportionalitet paarlangasumik alliartoqatigiinneq 
opløfte i potens arlaleqqiutilinngortippaa 
opløsning i primfaktorer primtalinut immikkoortiterineq 
opstilling inissitsiterineq 
opsummere eqikkarpaa 
ordenstal kisitsit tulleriissaarut 
ordinatandenkoordinatnaleqqat aappaat;
ordinat
 
ordinataksey-akse;
andenakse;
2.akse
kanaartat aappaat;
ordinatakse
 
orienteret linje titarneq sammiviligaq 
origonulpunktorigo;
aallartiffik
 
ortogonalretvinkletteqeqqorissoq 
ottekant arfineq-pingasunik teqeqqulik 
overflade qaaq 
overfladeareal qaavata annertussusia 
overslag missingersuut 
overslagsregning missingersuineq 
parabel parabeli 
parallel illinertut sammiveqatigiit 
parallelforskydning parallelimik illikartitsineq 
parallelogram parallelogrammi 
parentes ungaluut 
parentesregel ungaluutinut malittarisassaq 
passer ammalortuliuut 
per per;
pr.
 
periferi ammalortup titarnera;
periferii
 
periferivinkel ammalortup titarnerani qiverneq;
periferiip qivernera
 
permutation paarlakaatiterineq 
perspektivtegning ungavariartortutut titartaaneq;
perspektivilimmik titartaaneq
 
pi pii 
pil qarsuusaq 
pindediagram pindediagrammi 
plan figur iluseq toqqissoq 
plan flade toqqissoq 
plusplustegn;
additionstegn
katiterinermut ilisarnaat;
plussi
 
plus pluskisitsisip noor’lumit annerunera nalunaarniarlugu ilisarnaasiunneqarsinnaasoq
plusparantes katitassat ungaluutaat 
plustegnadditionstegn;
plus
katiterinermut ilisarnaat;
plussi
 
polyeder sanerarpalik;
polyederi
 
polygon teqeqqorpalik;
polygon
 
positionssystem kisitsisinik inisseeriaaseq 
positiv positiviusoq 
positivt tal kisitsit positiviusoq 
potens arlaleqqiutilik 
potensopløftning arlaleqqiutililerineq 
prik toorneq 
prikpapir pappiaraq toornilik;
prikpapir
 
primfaktor primfaktori 
primtal primtali 
prisme prisme 
pro anno ukiumut;
pro anno
 
problemløsning eqqarsaatigisarialinnik suliaqarneq 
procent procenti 
procentbegreb procentilerineq 
procentdiagram procentdiagrammi 
procentfordeling agguagaq procentinngortitaq 
procentpoint procentpointi 
procentregning procentinik kisitsineq 
produkt amerlisakkap inernera 
produkt af to faktorer kisitsisinit marlunnit amerlisagaq 
promille promille 
proportional alliartuaaqatigiit 
proportionalitet alliartuaaqatigiinneq 
præcis eqqoqqissaartoq 
præmie akissarsiaq 
prøvefigur iluseq titartarallagaq 
prøvetegning misiligutitut titartagaq 
punkt toorneq 
punktbegreb toornerup suuneranik paasinninneq 
punktsymmetri toornikkut illugiiffaarissuseq 
pyramide pyramide 
pyramidestub pyramidip kippaa 
pythagoraspythagoræiske læresætningpythagorasip najoqqutassiaa 
pythagoræiske læresætningpythagoraspythagorasip najoqqutassiaa 
rabat akikillilerut 
radikand radikandi 
radius radiusi 
rand sini 
rationalt tal kisitsit rationaliusoq;
kisitsit agguarneqarsinnaasoq
 
rationale tal kisitsisit agguarneqarsinnaasut;
kisitsisit rationaliusut
 
reciprok nalik killormoortoq 
reducere annikillilerpaa;
eqikkarpaa
 
reduktion eqikkaaneq;
naalisaaneq
 
reelt tal kisitsisiviusoq;
kisitsit reeliusoq
 
reelle tal kisitsisiviusut;
kisitsisit reelliusut
 
regelregneregelkisitsinermi malittarisassaq 
regneark regnearki 
stolpediagram stolpediagrammi 
søjlediagram søjlediagrammi 
trappediagram trappediagrammi 

Ataatsimiinnerni siuliini akuerineqareersut ilaat naqqinneqarput:

QallunaatutIsumaqataaKalaallisutOqaaseqarfiginnissut
additionstegnplustegn;
plus
katiterinermut ilisarnaat;
plussi
‘katiterinermut ilisarnaat’ (18.08.2021) ilaneqarpoq
cirkeldiagram cirkeldiagrammi‘cirkeldiagrammi’ aamma ‘diagrammi ammalortoq’ akuerisaagaluarput (14.10.2021), ataatsimiinnermili aalajangiunneqarpoq oqaasersiatut taaguuserneqassasoq aamma ‘diagrammi ammalortoq’ atorunnaarsinneqassasoq
gangestykkemultiplikationsstykkeamerlisagassiaq;
gangigassiaq
‘amerlisagassaq’ aamma ‘gangigassaq’ (05.11.2021) atorunnaarsillugit taarserneqarput
multiplikationsstykkegangestykkeamerlisagassiaq;
gangigassiaq
 
kardinaltalmængdetalkisitsit amerlassusiliisoq‘kisitsit amerlassutsinikoqaatiginnittoq’ (05.11.21) atorunnaarsillugu taarserneqarpoq
mængdetalkardinaltalkisitsit amerlassusiliisoq 
  1. Siulittaasumit Oqaasileriffimmillu ilisimatitsissutit
    1. Oqaasileriffimmit ilisimatitsissutit

Oqaasileriffimmit ilisimatitsissutigineqartut sisamaapput:

    1. Aningaasanut inatsit 2022-moortoq Inatsisartunit akuerineqarmat Oqaasileriffimmut aningaasaliissutit 1 million kroninik amerlineqarput. Aningaasat taakku taaguusersuutinik ineriartortitsinermut atorneqassapput.
    2. Oqaasiliortut Oqaasileriffillu Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut,Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Ataatsimiititaliamik internettikkut ingerlanneqartumik naapeqateqarput.
    3. Oqaasileriffimmi atorfillit Oqaasileriffimmi 01.12.21 isumasioqatigiissapput. Isumasioqatigiinnermi eqqartorneqartut Oqaasiliortut ataatsimeeqqippata ilisimatitsissutigineqassapput.
    4. Sapaatip akunnerani 47-mi nutserusiortut tamakkerlutik ataatsimuussapput. Naapeqatigiinnermi nutserutissat suliniutip ataaniikkunnaarlutik Oqaasileriffimmi ingerlatsinerup ataaniilernissaanut piareersaatissat kingulliit ataatsimut eqqartussavaat.
  1. Suliat allat pillugit ilisimatitsineq
    1. Inuit aqqi pillugit saaffiginnissutit

Oqaasiliortut kingullermik ataatsimiinnerannit (05/11-2021) ullumimut aternik akuersisoqarsimanngilaq.

  1. Ataatsimiinnissap tulliata ullulerneqarnera

Oqaasiliortut aalajangerput decembarip ulluisa 15-ianni nal. 13-16 Oqaasileriffimmi ataatsimiissallutik.

  1. Tamalaat

Oqaasiliortut siulittaasuata inuusuttunik oqaatsinut ambassadøreqalersitsinissaq isumaliutigisimallugu eqqartutsiarpaa. Eqqartuineq sivisunngilaq, eqqaatsiarneqarporli oqaatsinut ambassadøreqaleraluarpat ambassadøriusut pikkorissarneqartassasut, taakkualu inuusuttoqatiminnut oqaatsinik siunnersuineq pingaarnertut suliarissagaat. Januaarimi ataatsimiinnissami oqaluuserisassanut ilanngunneqassaaq.

Ataatsimiinnermi peqataasut:

Mariia Simonsen (siulittaasoq)

Karen Ramsøe (siulittaasup tullia)

Else Kleist (ilaasortaq)        

Abia Abelsen (ilaasortaq)

Imaqarniliaq atuarsimallugu uppernarsarpaa:

Knud Møller (ilaasortaq)