Nunat Aqqinik Aalajangiisartut septembarip 24-anni 2010-mi Oqaasileriffimmi ataatsimiinnerat
Peqataasut.: Carl Christian Olsen, Karl Elias Olsen aamma Abia Abelsen
Peqataanngitsut: Tukummeq Qaavigaq illoqarfimmut allamut angalanini pissutigalugu, aamma Stephen Heilmann napparsimagami ataatsimeeqataanngilaq.
Allatsi: Lisathe Møller Kruse.
Oqaluuserineqartut makkuupput:
- Tikilluaqqusineq
- Imaqarniliap akuerinera (juunip 17-anni aamma juulip 8-anni ataatsimiinnermit imaqarniliaq)
- Anthony Higginsip saaffiginnissutaa
- Saaffiginnissut Skagenimeersoq
- Qaarsuni Niaqornanilu aqutsisut inassuteqaataat (Ineqarnermut, Attaveqarnermut Angallannermullu Naalakkersuisoqarfimmut nassiunneqarsimasoq Oqaasileriffimmut ingerlateqqinneqarpoq)
- Nunat aqqi kingullermik ataatsimiinnermi akuerineqanngikkallartut akuerinissaat (Ilulissat Uummannallu eqqaanniittut)
- Kangaatsiap avataani kaliffiit sumiiffiisa taaguutaat
- Hans Kruse suleqatigalugu nunat aqqi nalunaarsukkat
- Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarfimmiit suliakkiissutit
- a. Høringsanmodning vedr. ansøgning om efterforskningslicens i Nationalparken (2011/01)
- b. Høringsanmodning vedr. ansøgning om speciel efterforskningslicens i Nationalparken (2011/02)
- Taasariaqartut allat
1. pillugu
Ataatsimiinnerup aallartinnerani Nunat Aqqinik Aalajangiisartunut siulittaasoq CCO tikilluaqqusivoq.
2. pillugu
Juunip 17-anni2010-mi aamma juulip 8-anni 2010-mi Nunat Aqqinik Aalajangiisartut ataatsimiinnerannit imaqarniliaq akuerineqarpoq.
3. pillugu
Aggustip 23-anni 2010-mi Danmarkimi GEUS-imi sulisutoqaq soraarneq Anthony K. Higgins saaffiginnippoq tunup avannaani avannarpasissuseq 69-imiit 82-ip tungaanut nunat aqqi nalunaarsukkat paasissutissartaalu tamarmik ukiorpassuarni katersukkani saqqummersinniarneranni Kalaallit Nunaanni aningaasaliisinnaasunut tunngatillugu siunnersoqqulluni nalileeqqusillunilu.
Nunat Aqqinik Aalajangiisartunut ilaasortat saaffiginnissut eqqartoreerlugu ima imalimmik Anthony Higgins allaffigineqassasoq aalajangerpaat:
- Nunat aqqi katersugai pisortatigoortumik akuerisaanersut misissoqqaartariaqassasut, soorlu Kaffeklubben Ø maannakkut pisortatigoortumik “Inuit Qeqertaat”-nik ateqartoq allallu akuerisatut nalunaarsorsimanersut misissorneqaqqaartariaqartut.
- Anthony K. Higginsip nunat aqqi paasissutissartaallu katersugai akuerisaanersut misissorneqartariaqarmata misissugassanngorlugit suliani Oqaasileriffimmut nassiutissagai allaffigineqassasoq. Taassuma saniatigut erseqqissaaffigineqassaaq tunumi nunat aqqinik katersineq misissuinerlu suli naammassineqanngimmat taamatut iliortariaqarneq pisariaqartoq.
- Kommissionen for Videnskabelige Undersøgelser-mut qinnuteqaateqarsinnaasoq ammaffigineqartoq, taamaattoq suliaasa saqqummersinneqannginneranni nunat aqqi suliaqarfigalugit misissugai misissorneqareerpata orniginarnerusoq erseqqissarneqassalluni.
4. pillugu
Jan Løve Skagenimeersoq Nunat Aqqinik Aalajangiisartunut saaffiginnippoq sunngiffimmi soqutigisaralugu atuakkanik tunumut tunngassuteqartunik atuartarnerminut tunngatillugu tunumi nunat aqqinik katersilluni nalunaarsuinerminik ilisimasanik paarlaateqateqartarusulluni. Nunat Aqqinik Aalajangiisartut saaffiginnissut pillugu aningaasartaqanngitsumik paarlaateqateqarfigisarnissaa soqutigivaat, tamannalu pillugu taamatut allaffigineqassasoq aalajangerput.
5. pillugu
Qaarsuni Niaqornanilu nunaqarfimmi aqutsisut Nunat Aqqinik Aalajangiisartunut saaffiginnipput Qaarsuarsunni Mittarfik-up “Uummannap Mittarfia”-nik ateqarnera tulluanngimmat “Qaarsut Mittarfia”-nik ateqalissasoq siunnersuuteqarlutik.
Saaffiginnissut Nunat Aqqinik Aalajangiisartut eqqartoreerlugu aalajangerpaat “Mittarfik Qaarsuarsuit”-nik ateqalissasoq, taassumali saniatigut Uummannap timmisartunut suluusalinnut mittarfiatut nassuiarneqarsinnaasoq oqaatigalugu.
6. pillugu
Nunat Aqqinik Aalajangiisartut Qeqertarsuup Qasigiannguit, Ilulissat Uummannallu eqqaanni nunat aqqi nunat aqqinik ilisimasalinnut apeqqutigerusutaat suleqatigisimasanut apeqqutigineqareerlutik ima Nunat Aqqinik Aalajangiisartut pisortatigoortumik aalajangiipput:
Qasigiannguit Qeqertarsuullu eqqaanni nunat aqqi:
Lars Johansenimut apeqqutigisat;
– Itillittaaq “Itillittaaq”-juinnassanersoq “Itillitsiaq”-nngortinneqassanersorluunniit aalajangertoqartinnagu isumaa Lars Johansenimut apeqqutigineqarmat, Larsip nassuiaatigivaa nunap aqqata tunngavigigaa itivittariaa annikimmat “Itillittaaq”-mik ateqartinneqartoq. Taamaattumik Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat pisortatigoortumik “Itillittaaq”-mik ateqassasoq.
– Umiaartorfik qanoq isumaqartinneqarnersoq Lars Johansenimut paasiniarneqarmat, Larsip nassuiaatigivaa nunap aqqata tunngavigigaa umiamik angalasarallarmata umiamik silammukartillutik silarluliussaagamik tassani umiartik ajortissimammat tassaniitsillutik umiat Illorsuatsiaat tungaanniit nuimmata arnaq naartooq imatut nilliasimammat “umiaat umiaat” ateqaatigigaa. Taamanikkunngooruna qallunaat nunat aqqinik nalunaarsuillutik naqinneq a sivitsuusinngitsoorsimagammassuk nunap aqqa kukkusoq nalunaarsuiffimmiilersimasoq. Tamanna pissutigalugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat nuna pineqartoq pisortatigoortumik “Umiaartorfik”-mik ateqassasoq.
Pavia Mølgaardimut apeqqutigisaq;
– Qeqertarsuup kitaata avannaaniittoq kangerlummi “Akulliit”-niittoq nuna “Saqqarliit Ilorliit”-nik nalunaarsugaatini nalunaarsoqqasoq, allamik ateqaratarsinnaanera (Akulliit Illua Ilorlermik) nalornissutaalermat Pavia Mølgaardimut apeqqutigineqarpoq. Paviap oqaatigivaa ateqarnersoq nuna taanna “Saqqarliit Ilorliit”-nik ateqartoq, illuaraqarmanngooruna piniariartarfimmik Akulliit Illua Ilorlermik nassuiaasiinnarneqarsimasoq. Tamanna pissutigalugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat “Saqqarliit Ilorliit”-nik ateqaannassasoq.
Magnus Vetterlainimut apeqqutigisat;
– Qasigiannguit nunaqarfiata Ikamiut kujatinnguaniittoq qeqertaq nalunaarsugaatini “Qeqertavaaqikasik”-mik nalunaarsugaataasoq, Magnusilu suleqatiginerani “Qeqertavaqqikasik”-mik nalunaarsorneqarsimasoq qanoq isumaqartinneqarnersoq Magnusimut paasiniarneqarpoq. Magnusip oqaatigivaa allamik aamma ungasinngisaani “Qeqertavaaqqersuaq”-qartoq, Akunnaallu eqqaanni aamma “Qeqertavaaq”-qartoq. Ilanngullugu Magnusip oqaatigivaa annerusumik isumaanik nassuiaasinnaanani, siulimilli qangaaniilli taanna “Qeqertavaaqqikasik”-mik ateqartikkaat. Tamanna pillugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat “Qeqertavaaqqikasik”-mik ateqassasoq.
– Anthon Kristensenimut apeqqutigisaq:
– Qeqertat Ilulissat eqqaanni Sermermiuniittut Anthonip suleqatiginerani “Allorasissat”-nik ateqartinneqartutut allanneqarsimasut “Allorarissat”-nik ateqarnersut Anthonimut apeqqutigineqarput. Anthonip oqaatigivaa “Allorarissat”-nik ateqartut, tininnganeranigooq allorarneqarsinnaagamik taanna aallaavigisimasinnagaa. Ilanngullugu oqaatigivaa Sermermiut inoqarallarmat imaaratarsinnaasoq meeqqat pinnguarlutik allorarfigisarsimasinnaagat. Tamanna pillugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat “Allorarissat”-nik ateqassasoq.
– Pavia Olsenimut apeqqutigisaq:
– Ilulissat nunaqarfiata Oqaatsut eqqaaniittoq nuuk nalunaarsugaatini “Tunerit”-nik nalunaarsugaataasoq, Pavia Olsenimit naqqiissuteqarfigineqarpoq oqarluni “Tunnerit”-nik ateqartoq. Qangaliligooq utoqqartaasa “Tunnerit”-nik ateqartoq oqaatigisarpaat, ilimanarsinnaavorooq puisip tunersuanut assingutinneqarluni taamatut ateqartinneqarsimasinnaasoq. Tamanna pillugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat “Tunnerit”-nik ateqassasoq.
– Jørgen Jensenimut apeqqutigisaq:
– Ilulissat nunaqarfiisa Saqqap Qeqertallu akornaniittoq nuuk nalunaarsugaatini “Qaarusuit”-nik nalunaarsugaatigineqartoq, Jørgen aamma Marius Jensenimit “Qaarsut”-nik ateqartinneqartoq pillugu Jørgen Jenseni paasiniaaffigineqarpoq. Jørgen imminut naqqippoq “Qaarusuit”-nik ateqartoq, tamatumagooq nalaani qaarusoqarami. Tamanna pillugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat “Qaarusuit”-nik ateqaannassasoq.
– Pavia Langemut apeqqutigisaq:
– Ilulissat nunaqarfiata Qeqertap kangianiittoq kangerlummi Torsukattammiittoq nuuk Paviamit “Ujaa”-nik ateqartutut oqaatigineqartoq pillugu Pavia paasiniaaffigineqarpoq, nunap aqqa taanna qanoq isumaqartinneqarluni taamatut ateqartinneqarnersoq. Paviap oqaatigivaa sikoqartillugu sissaatigut uiartariaammat taanna ateqaatigigunaraa. Nunat Aqqinik Aalajangiisartut taanna eqqartoreerlugu aalajangerpaat “Uiaa”-nik pisortatigoortumik ateqassasoq.
– Johannes Tobiassenimut apeqqutigisaq:
– Uummannap nunaqarfiata Qaarsut timaannarsuaniittoq “Avataasalissuup Kuua” Johannesimut qanoq isumaqarnersoq apeqqutigineqarpoq, apeqqutigineqartariaqarneranut pissutaavoq taassuma eqqaani nalunaarsugaatit malillugit “Avataasalik”-mik ateqartoqarnera. Johannesip nassuiarpaa Avataasalissuaq ujaraasoq ateqaatigigaa ungasissumiit alakkarlugu qaqornera takussaasartoq qaannap avataasaanut assingutinneqartinneqarluni taamatut ateqartinneqartoq. Ujaragooq taanna agat-iuvoq. Uiguummik {(r)suaq}-mik uiguneqarsimaneranut qaqqarsua pissutaasoq ilanngullugu nassuiarpaa, taamaammanngooq “Avataasalissuaq”-mik ateqartinneqarpoq. Qangaanerusoq ujarak taanna ooqattaasarfigisarsimagamikku ajoraluartumik aseroreersimavoq. Tamanna pillugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat pisortatigoortumik “Avataasalissuup Kuua”-nik ateqassasoq.
Taassuma saniatigut nunat aqqi nunap aqqanut tassunga attuumassuteqartut ilanngullugit Nunat Aqqinik Aalajangiisartunit sammineqarput. Johannesip nassuiaanera naapertorlugu tamatuma nalaani Avataasalik-mik ateqartoqanngimmat nalunaarsugaatinik ilaagaluartoq “Avataasalik” peerneqarpoq.
– Ole Mørchimut apeqqutigineqartut:
– Uummannap nunaqarfiata Nuugaatsiap avannaatungaaniittoq nalunaarsugaataareersuni “Igutsartooq”-nik nalunaarsugaatigineqartoq, Ole-llu suleqatiginerani “Inguttartooq”-mik ateqartutut nalunaarsorneqarsimasoq pillugu Ole-mut qanoq isumaqarnera pillugu paasiniarneqarpoq. Ole-p nassuiarpaa qangali igutsalissuusimanerata nalaani “Inguttartooq”-mik aterneqarsimasoq. Nunat Aqqinik Aalajangiisartut eqqartoreerlugu aalajangerpaat “Igutsattooq”-mik ateqassasoq.
– Nuugaatsiap kangianiittoq nuuk nalunaarsugaatini “Kangimut Sammisukasik”-mik nalunaarsorneqarsimasoq, Ole Mørchimilli “Akussakassak”-mik ateqartinneqartoq pillugu Ole-mut paasiniaasoqarpoq. Olep nassuiarpaa pineqartup eqqannguaniittoq kuuttaa amiutitut qalipaateqartoq sungaajusattumik, soorlugooq kuuttaa [kaffimut]akussarsunnittoq. Taamaattuminngoq taamatut ateqartinneqarpoq. Nunat Aqqinik Aalajangiisartut eqqartoreerlugu aalajangerpaat nuuk pineqartoq “Kangimut Sammisukasik”-mik ateqaannassasoq, kuuttaalli immikkut ateqartinneqarluni “Akussakassak”-mik ateqassasoq. Taamatut aalajangertoqarneranut pissutaavoq pineqartut nuup kuullu immikkoortuuneri.
– Jens Terkelsenimut apeqqutigineqartut:
– Uummanap nunaqarfiata Ikerasaap avannaaniittut nunat aqqi pingasut nalunaarsugaataareersuni imatut nalunaarsugaatigineqartut; Aanerit Tasiat, Aanerit Nuuat aamma Aanerit Qaqqaat, Severin Jonathansenit Jens Terkelsenimiillu naqqiissuteqarfigineqarput imatut ateqartutut oqaatigineqarlutik; Aannerit Tasiat, Aannerit Nuuat aamma Aannerit Qaqqaat. Taakku qanoq isumaqartinneqarnersut pillugit Jensi paasiniaaffigineqarpoq. Jensip nassuiaatigivaa qaqqaa qaarajuttuugami aassimasutullu isikkoqarmat taamatut ateqartut, immaqaluunniinngooq qaqqartaa sermitaqarnikuusimaneranik pissuteqarsimanerpa. Taamatut naqqiisoqarnera pissutigalugu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangerpaat naqqiinerit aallaavigalugit atii allanngortinneqassasut, taamaattumik taakku nunat aqqi pisortatigoortumik imatut ateqalerput: “Aannerit Tasiat”, “Aannerit Nuuat”, kiisalu “Aannerit Qaqqaat”.
7. pillugu
Januaarip qaammataani 2010-mi Kangaatsiap avataani kilisattartutoqqat ilaat Niels Nielsen immat aqqi tamatuma nalaaniittut pillugit Lisathe Møller Kruse-mit suleqatigineqarpoq. Immat aqqi aqqanillit suli nalunaarsugaatigineqanngitsut Niels Nielsen suleqatigalugu nalunaarsorneqartut Nunat Aqqinik Aalajangiisartunit akuerineqarput. Ataani takuneqarsinnaapput Niels Nielsen suleqatigalugu nalunaarsukkat saamerlermiittut, talerpiatungaaniillutillu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut pisortatigoortumik akuerisaat:
| Niels Nielsen suleqatigalugu nalunaarsukkat | Nunat Aqqinik Aalajangiisartut akuerisaat |
| Kaliffitoqaq | Kaliffitoqaq |
| Bankeeraq | Bankeeraq |
| Kimmuua | Kimmuua |
| Oqaasaq | Oqaasaq |
| Aqajaruusaq | Aqajaruusaq |
| Imerissup Kaliffia | Imerissup Kaliffia |
| Kangerluup Paava | Kangerluup Paava |
| Agissat Kaliffia | Agissat Kaliffiat |
| Saattuarsunnguit Kaliffia | Saattuarsunnguit Kaliffiat |
| Agissat Avannaa | Agissat Avannaat |
| Innap Saava | Innap Saava |
8. pillugu
Niaqornarmiu Hans Kruse suleqatigalugu Lisathe Møller Kruse-p nunat aqqi nalunaarsugai Nunat Aqqinik Aalajangiisartunit akuerineqartut bilagimi takuneqarsinnaapput, naqqiissutit inissilluakkallu ilanngullugit.
Nunat aqqi suli nalunaarsugaatigineqanngitsut pisortatigoortumik nalunaarsugaatigineqalerlutillu akuerisatut atulersut 24-upput. Taakku saniatigut nalunaarsoqqammisat ilaat ataaseq Hans Kruse-mut qanoq isumaqarnersoq paasiniarneqartussatut aalajangiunneqartoq tassaavoq “Kalluarniarfik”. “Kalluarniarfik” tassaanersoq “Kalloorniarfik” apeqqutigineqartussanut ilaassalluni. Hans Kruse-p naqqiissutigisai marluk Nunat Aqqinik Aalajangiisartunittaaq akuerineqartut ukuupput, saamerlermiillutik nalunaarsugaatiniittut talerperlermiillutillu naqqiissutit Nunat Aqqinik Aalangiisartunit akuerineqartut:
- Iterlaa (nalunaarsugaatiniittoq) → Iterlak
- Kangilia (nalunaarsugaatiniittoq) → Annertunerup Kangilia
Mapinfo-mi nunat aqqi sumiiffissaannut inissilluakkat aqqaniliupputtaaq.
9. pillugu
Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarfimmiit Frants Torp Madsenimiit suliakkiissutit marluk Nunat Aqqinik Aalajangiisartunit eqqartorneqareerlutik aappaa ima taaguuteqartussatut aalajangiunneqarpoq:
Fil: ELA 2011-01_kort og koordinater.doc → Umimmalik
Saaffiginnissutip aappaa Illoqqortoormiut avannaaniittoq Illoqqortoormiormiunit ateqartinneqarnersoq apeqqutigineqaqqaassaaq, ateqartinneqarsimassappallu Nunat Aqqinik Aalajangiisartut isummereerput aterititaat ataatsimiinnikkut aalajangiiffigineqaqqinngikkaluarluni atuutsinneqalerumaartoq. Pineqartup nalaa tunumiunit ateqartinneqarsimanngippat Nunat Aqqinik Aalajangiisartut aalajangereerput pineqartoq Nuuppaat-nik ateqartinneqarumaartoq. Suliakkiissut tassunga tunngasoq fil-imi imatut atilimmiippoq: ELA 2011-02_kort og koordinater.doc
10. pillugu
Naggasiullugu Karl Elias Olsenip nunat aqqi katersugai ataatsimiinnissami tullermi sammineqarumaartut taasariallit ilagivaat. Ataatsimiinnissami tullermi Qeqertarsuup Ilulissallu avannaata akornanniittoq ikkanneq nalunaarsugaatini Porsild Grund-mik ateqartutut nalunaarsugaatigineqartoq kalaallisullu ateqartinneqartutut ilisimaneqareersoq qanoq kalaallisut ateqartinneqarnersoq paasiniarneqassaaq.
—————————–
Carl Chr. Olsen Lisathe M. Kruse
Siulittaasoq Allatsi