Nuummi, maajip aqqaneq-aappaanni 2016
1973 sioqqullugu allattaaseq taasarparput allattaasitoqaq. Kalaallisut allaaseq pisoqaq 1800-kkut nalaanni Samuel Kleinschmidtimit tyskinit kingoqqisumit nunatsinnili perortumit suliarineqarpoq, oqaatigineqartarpoq 1800-kkut qiteqqunneranni kalaallit amerlanerpaartaat allallutillu atuarsinnaalereersimasut, taamatuttaarlu nunatsinni ataatsimoorussatsinnik assigiimmik allattaaseqarnerput taamanersuarlili atuutilereersimalluni.
Kleinschmidtip kalaallit oqaasii ilitsoqqussaralugit oqaaserivai, aammali oqaasilerituujugami kalaallit oqaasii naggueqarlutik uiguuteqarsinnaallutik naaneqartarnerat paasisimasaqarfigilluarpai. Samuel Kleinschmidtip allaasiliaa nagguiit, uiguutit, naanerillu katitigaanerannut qanorlu nipitigut pissuseqarnerannut naleqqussagaavoq, taamaammallu taassuminnga atuisinnaasut kukkuneqanngitsumik allassinnaassagunik oqaasilerisinnaanermik annerusumik ilisimasaqartariaqarput piginnaasaqartariaqarlutillu.
Atulertoruminarnerusumik allattaaseqalerusunneq
Allattaasitoqqap pisariuneralu patsisigalugu eqqortumik/kukkuneqanngitsumik allanneq amerlasuut ilikkarsinnaasarsimanngilaat, taamaattumik allattaatsimik atulertoruminarnerusumik oqaatsitta allanneqartalernissaat inuit akornanni oqallisigineqarlunilu kissaataalersimavoq, tamannalu tunngavigalugu 1960-ikkunni suleqatigiissitaliortoqarsimavoq allattaaseq pillugu misissuisussanik qulaajaasussanillu; suut allattaasitoqqami allanniarnermi atuarniarnermilu ajornartorsiutaappat aamma oqilisaataasumik periarfissat suuppat?
Nutaamik allattaaseqalerneq
Ajornartorsiutit qulaajagassallu tamaasa isumaliutigereerlugit allattaatsimik nutaamik ilusiliisoqarpoq, tassanilu inerniliunneqartoq tassaavoq nipit isummamik nassataqartut allanngoraataasullu (fonemit) tunngavigalugit allattaaseqalissasoq. Tamatuma inatsisitigut aalajangersarneqarnera ullumikkut ukiut 43-inngortorsiorpoq, allattaasitaaq maajip 14-anni 1973 atuutilersinneqarpoq, pilersaarutaalluni 1973-imi ukiup atuarfiusup aallarnerneranit atulersikkiartuaarneqassasoq, aammali erseqqissaatigineqarluni taamatut inatsisinngortitsinermi allattaasitoqaq atorunnaarsitaanngitsoq, aalajangersarneqarlunili allattaasitaaq pisortatigut ingerlatsinermi atugaalissasoq ilinniartitsissutigineqassasorlu.
Allattaasitoqqamiit allattaasitaamut nuutsissut
Allattaasitaaq ullumikkut kikkunnit tamangajannit atugaalereeraluartoq taamaattoq suli allattaasitoqqamik allassimasut atuarnissaat pisariaqartittarparput, kulturittami ilarujussua allattaasitoqqamik allassimavoq. Maannalu Oqaasileriffiup ineritissimavaa allattaasitoqqamiit allattaasitaamut nuutsissut, allattaasitoqqamik atuarniarnermi tapertatut iluaqutaasinnaasoq aammalu qularnanngitsumik allattaasitoqqamik sungiussisimanngitsut annertuumik iluaqutigisinnaassaat.
Allattaasitaamut nuutsissut uani atorneqarsinnaavoq:
http://tech.oqaasileriffik.gl/tools/kleinschmidt/
Allattaasitaami kukkusarnerit aamma ikilisarneqarsinnaapput
Naak allattaaserput pisoqaavallaanngikkaluartoq pisariitsunnguugaluartorlu ullumikkut malunnarsiartorpoq kukkunerit ikiliartunngitsut, tamannalu assigiinngitsunik patsiseqartarpoq. Oqaasileriffik qarasaasiakkut ikiuummik ineriartortitsisimavoq, tassa Kukkuniiaat.
Kalaallisut allattaasitaamik allatat suulluunniit qarasaasiami Kukkuniiaat atorlugu kukkunersiorneqarsinnaapput. Kukkuniiaat siulleq (version 1) Oqaasileriffimmit suliarineqarluni 2006- imi atulersinneqarpoq, taassumalu toqqammavia ataavartumik iluarsaanneqarlunilu pitsanngorsarneqartuarpoq.
Ullumikkut Kukkuniiaat version 3 atorpoq, tassani allassimasut suulluunniit oqaasertaasa 95%-ii Kukkuniiaatip ajunngitsumik kukkunersiorsinnaavai. Kukkuniiaat version 3 Windowsimi MSOfficemut, Windows XP Service Pack 3-mut kiisalu LibreOfficeni tamani atorneqarsinnaavoq, nittartakkatsinnilu ugguuna akeqanngitsumik aaneqarsinnaavoq:
http://beta.oqaasileriffik.gl/oqaasilerissutit/kukkuniiaat-uani-aajuk/
Kukkuniiaat kittoraasersuuteqarluni piareeqqasoq pisariaqartikkukku innersuussutigissavarput LibreOffice, MS Microsoftimut assingusoq, taamaattorli open sourceusoq (akeqanngitsumik qarasaasiamut programmiusoq) qarasaasiannik aassagit tassuunalu Kukkuniiaat kittoraasersuutitaligaareersoq atorlugu.
Kukkuniiaatip atulersinniarneranut ajornartorsiuteqaruit qarasaasialerisumut ikiortissarsiorsinnaavutit imaluunniit Oqaasileriffimmut saaffiginninnikkut ilitsersorneqarsinnaassallutit.
Inussiarnersumik inuulluaqqusilluta Oqaasileriffik